Na zachodniej granicy gminy i powiatu buskiego, w pobliżu toru kolejowego Busko Zdrój - Kielce, leży wieś Kameduły. Ciągnie się ona wzdłuż drogi asfaltowej od Mikułowic Kol. Zachodnia, przez Nowy Folwark do Galowa. Ta mała wioska od wschodu styka się z Nowym Folwarkiem, od południa ze wsią Las Winiarski i Grochowiskami, a od północnego zachodu z przysiółkami wsi Galów - Brzozowcem i Jatą. Na północ od wsi, w kierunku drogi Szaniec Galów jest Kolonia Kameduły (kilka domów), która niegdyś była częścią wsi Kameduły, a obecnie administracyjnie należy do Szańca.
Historia wsi Kameduły sięga wieku XVII, kiedy stanowiła własność margrabiego Józefa Myszkowskiego - właściciela Szańca, ostatniego z rodziny ordynata pińczowskiego. On to wzniósł wśród lasów klasztor Kamedułów i drewniany kościółek (obecnie stoi tam pomnik mogiła powstańców 1863 r.)
J.W. Myszkowski zmarł w 1727 roku w Szańcu i kazał się pochować pod kościołem kamedulskim. Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego z 1888 roku podaje, że Fundacja Kamedułów przetrwała do roku 1849, kiedy to ostatni zakonnik przeniesiony został na Bielany pod Warszawą. Autor tego zapisu zapewne pomylił się, bowiem według innych źródeł, erem Kamedułów został spalony 18 marca 1863 roku. Bardziej prawdopodobne wydaje się, że w 1849r. został rozebrany kościółek drewniany, część wyposażenia tego kościoła zostało przeniesione do kościoła w Szańcu, a erem istniał nadal.
Nazwa wsi Kameduły - pochodzi od zlokalizowanego tam klasztoru OO. Kamedułów i jest to nazwa wsi należąca do grupy nazw służebnych i zawodowych. Kameduli - to zakonnicy noszący białe habity, wywodzą się z zakonu benedyktyńskiego. Reguła zakonu nakazuje kamedułom surowy post i niemal całkowite milczenie. Klasztor Kamedułów - erem, to małe oddzielone domki, a w każdym jest mała kaplica. Zakonnicy mieszkają samotnie i prowadzą pustelnicze życie.
ZABYTKI KAMEDUŁ
We wsi znajduje się tylko jeden drewniany krzyż, stojący przy wjeździe do Kameduł od Buska Zdroju. Krzyż ten został postawiony około 1970 roku, zapewne na miejscu innego, starego, zniszczonego krzyża. Po przeciwnej stronie drogi w kierunku północnym biegnie dróżka do Kolonii Kameduły, gdzie jest powstańcza mogiła.
W Kamedułach zachował się jeden dom z początków XX wieku, jest on własnością Zdzisława Janika, który ma zamiar wyremontować go i wykorzystać jako dom letniskowy. Dom ten jest wybudowany częściowo z drewna, częściowo z kamienia, był kryty strzechą, obecnie eternitem.
Powstańczy pomnik. Kiedy 18 marca 1863 roku wojska powstańcze gen. Mariana Langiewicza dotarły do Grochowisk, jeden z powstańczych oddziałów został wysłany po tzw. "furaz", - czyli żywność dla ludzi i obrok dla koni - w rejon wsi Galów - Szaniec. W pobliżu eremu Kamedułów, doszło do bitwy powstańców z oddziałem - szwadronem dragonów rosyjskich kpt. Czutti, którzy przybyli tam z rozkazu gen. Czengierego. Dragoni zabili 23 powstańców. (Ilu zginęło dragonów nie ustalono). Rozwścieczeni dragoni, za to, że zakonnicy pomagali powstańcom, spalili ich drewniane domki. Nie pozostał po nich żaden ślad, a jeżeli jakiś zakonnik się uratował, nie pozostał już w Kamedułach, lecz opuścił teren.
Poległych powstańców pogrzebano we wspólnej mogile na terenie byłego eremu. Na mogile był tylko mały kopczyk, ponieważ ludność bała się postawić krzyż, aby nie narazić się carskim żandarmom i urzędnikom.
Dopiero w 1916 roku, kiedy teren ten znalazł się pod okupacją austriacką, ludność Kameduł, Szańca i Galowa postanowiła postawić na powstańczej mogile drewniany krzyż, na którym wykonano napis: "Boże Zbaw Polskę", ale wynikły trudności z poświeceniem krzyża. Ludność zwróciła się z prośbą do miejscowego proboszcza, ten odmówił poświecenia. Wysłano pismo do biskupa kieleckiego - nie otrzymano żadnej odpowiedzi. Wówczas wysłano pismo do biskupa krakowskiego - ten odpisał, że to nie jego rejon i polecił zwrócić się do biskupa kieleckiego.
Mieszkańcy Szańca, Galowa, Kameduł zwrócili się z prośbą do Jana Rogowskiego oficera werbunkowego Legionów Polskich, komendanta POW Obwodu Buskiego. Ten wysłał zaproszenie do Krakowa, do kapelana I Brygady Legionów Ojca kapucyna Kosmy Lenczowskiego. 20 sierpnia 1916 roku w Kamedułach odbyła się patriotyczno-religijna uroczystość, na którą przybyli także mieszkańcy Buska. Ojciec Lenczowski poświęcił krzyż na powstańczej mogile, a o swym pobycie w Busku, Szańcu i perypetiach z poświęceniem krzyża, napisał szeroko w "Pamiętniku kapelana Legionów" wydanym w 1989 roku.
W roku 1938 mieszkańcy Szańca, Galowa, Kameduł postanowili w miejsce drewnianego krzyża, który liczył wówczas 22 lata, wybudować na powstańczej mogile pomnik żelbetonowy. Tak się stało, wybudowano pomnik, a teren wokół zagospodarowano, obsadzając go żywopłotem.
Po II wojnie światowej nikt nie zajmował się utrzymaniem pomnika w należytym stanie. Dopiero w 1980 roku zajęło się pomnikiem i w 1983 r. wmurowano tablicę z piaskowca z napisem: "Żołnierzom gen. Langiewicza, poległym 18 marca 1863 roku Rodacy. 1939 - 1983".
Obecnie działacze PSL z Buska Zdroju postanowili odnowić pomnik i zagospodarować teren. Zwrócono się do władz miejsko-gminnych o wybudowanie drogi: od szosy Galów - Szaniec do Kameduł, obok pomnika powstańców.
Od lat legenda głosi, że od byłego eremu Kamedułów do budynku dworu w Szańcu tzw. "Murowańca", prowadzi podziemny tunel. Oczywiście jest to tylko legenda, a częste zapadanie się terenu w rejonie Szańca, jest wynikiem zjawisk krasowych. Zjawiska krasowe polegają na tym, że woda zawierająca węglan wapnia zakwaszona dwutlenkiem węgla, rozpuszcza i wymywa skały podziemne. W ten sposób powstają podziemne jaskinie, a kiedy stropy jaskiń zawalają się, powstają doły-zapadliska. Często takie zapadliska sugerują, że zawalił się strop podziemnego korytarza.
SZKOŁA PODSTAWOWA
Szkoła Podstawowa w Kamedułach powstała po II wojnie światowej, ale nie posiadała własnego budynku i dzieci uczyły się w prywatnych domach. W roku 1960 wybudowano nowy budynek szkolny, na działce zakupionej przez mieszkańców, która znajduje się na terenie wsi Las Winiarski.
Do SP Kameduły uczęszczają dzieci z Kameduł, Lasu Winiarskiego, Grochowisk, Nowego Folwarku i kilku przysiółków wsi Galów.
W latach 1945-1950 Kameduły były pod opieką Sanatorium Dziecięcego "Górka" w Busku Zdroju. Twórca i kierownik "Górki" dr Szymon Starkiewicz zapraszał dzieci, młodzież i dorosłych z Kameduł na spotkania w sanatorium oraz do udziału w organizowanych tam imprezach artystycznych i sportowych. Pracownicy i mali pacjenci "Górki" odwiedzali Kameduły i tam organizowali występy artystyczne dla środowiska. Z funduszy "Górki" zakupiono dla Kameduł siewnik konny oraz radio "Pionier". Radio było zasilane bateriami, a słuchanie audycji radiowych szczególnie w okresie zimy było jedyną rozrywką kulturalną we wsi. Po pożarze "Górki" w sierpniu 1950 roku współpraca z Kamedułami została przerwana.
Kameduły to wieś licząca 176 mieszkańców a jej sołtysem jest Pani Bogusława Wach.
Materiały zostały opracowane na podstawie książki Leszka Marcińca pt. "Sołectwa Gminy Busko-Zdrój", która stanowi niezwykłe kompendium wiedzy o przeszłości naszych miejscowości.
