Zaledwie 1 km od Buska Zdroju leży malownicza wieś Łagiewniki. Jej historia sięga dawnych czasów, kiedy była wsią służebną! Nazwa pochodzi od "łagiewników" - producentów łagwi (naczyń na płyny) lub osób zajmujących się warzeniem piwa i syceniem miodu.
ZIMNE WODY - naturalne skarby regionu
Od zachodniej strony wsi rozciągają się niezwykłe wzgórza zwane "Zimnymi Wodami". Dlaczego taka nazwa? Ponieważ woda wytryskująca z gipsowych skałek jest naprawdę zimna!
Łagiewniki leżą w środkowej części Szanieckiego Parku Krajobrazowego, utworzonego w 1986 r. od zachodniej strony wsi ciągną się wzgórza podzielone dróżkami i ścieżkami leżącymi w dolinach oddzielających poszczególne wzgórza i pagórki. Tereny te nazywane są: "Zimne Wody", bowiem znajduje się tam kilka źródeł, a że woda wytryskująca z gipsowych skałek jest bardzo zimna, stąd powstała nazwa uroczyska znajdującego się w środku gipsowych wzgórz.
Na uroczysku "Zimne Wody" są dwa pomniki przyrody nieożywionej. Pierwszy to "Gipsowe Kryształy" - jest to wzgórze, na którym widać odsłonięcie geologiczne stanowiące próg skalny. Posiada on wymiary - długość 12 metrów, a wysokość ponad 4 metry. Są tam największe w świecie kryształy gipsu. Występują tam gipsy wielokrystaliczne tzw. szklicowe. Teren porasta roślinność charakterystyczna dla stepów Ponidzia. Z wierzchołka jest rozległy widok na Garb Wójczańsko - Pińczowski, Kotlinę Borzykowską, Nieckę Połaniecką, należącą do Niecki Nidziańskiej oraz przy lepszej widoczności, można zobaczyć Pogórze Szydłowskie i Góry Świętokrzyskie, szczególnie Łysogóry. "Gipsowe Kryształy" są uznane zarządzeniem Wojewody Kieleckiego za pomnik przyrody, nr rejestru 142.
Drugi pomnik przyrody, zapisany w rejestrze pod nr 143, to źródełko przy progu skalnym o długości 9 metrów i wysokości 5 metrów w zboczu wzniesienia, zbudowanego z serii gipsowej badenu (trzeciorzęd). Występują tu gipsy wielokrystaliczne. U podstawy progu tryska źródło, które daje początek niewielkiemu strumieniowi.
Na "Zimnych Wodach" spotyka się roślinność charakterystyczną dla stepów Ponidzia, a są to: miłek wiosenny, mikołajek płaskolistny, dzwonek syberyjski, dziewięćsił bezłodygowy, sasanki, pierwiosnki, macierzanka, ostnica włosowata, ostrołódka kosmata, kostrzewa bruzdkowana i wiele innych roślin.
"Zimne Wody" to teren równorzędny pod względem przyrodniczym i krajoznawczo-turystycznym dla rezerwatów w Skorocicach i Chotlu Czerwonym, ale niestety nie tak znany i odwiedzany przez turystów, a przecież wchodzący w obszar Szanieckiego Parku Krajobrazowego.
Uroczysko na "Zimnych Wodach" ma swą historię. Tu w grudniu 1944 r. trzej młodzi chłopcy-harcerze, chcieli wypróbować zdobyczną broń i w czasie strzelania zostali zatrzymani przez żołnierzy niemieckich, którzy przekazali ich w ręce gestapo. Chłopcy nie wiedzieli, że wojska niemieckie, szykując się do obrony przed nacierającą Armią Czerwoną, na "Zimnych Wodach" zbudowały pas umocnień (ciągnęły się one od Owczar, przez Broninę, Łagiewniki w kierunku Mikułowie). O losach tych trzech chłopców i ich szczęśliwym uratowaniu 12 stycznia 1945 r., pisze w swej książce pt. "Z dala od Wykusu" Leopold Wojnakowski.
W kierunku wschodnim, od uroczyska-źródełka, prowadzi polna droga do Łagiewnik. Idąc tą krętą dróżką, mijamy pozostałości umocnień niemieckich z przełomu 1944/1945 roku. Są to fragmenty transzei, pozostałości stanowisk artyleryjskich i bunkrów - schronów dla żołnierzy.
Dalej po prawej stronie znajduje się pozostałość strzelnicy, gdzie żołnierze AK z oddziału złożonego z mieszkańców Łagiewnik, odbywali w czasie okupacji (do sierpnia 1945 r.), naukę strzelania z ostrej amunicji. Tereny ciągnących się wzgórz, pagórki i stoki były miejscem ćwiczeń wojskowych żołnierzy AK.
Polna dróżka prowadzi do Łagiewnik, dochodząc prostopadle do głównej drogi (osi wsi), biegnącej z południa na północ, w centralnej części wsi. Tą drogą w czasie okupacji chodzili partyzanci AK na trasie Busko-Łagiewniki, bowiem była to trasa bezpieczna, był to teren niezabudowany, a w razie zasadzki, można się było ukryć za jakimś pagórkiem. W miejscu, gdzie polna dróżka dochodzi do zabudowań (dziś w większości nie istniejących), w czasie okupacji hitlerowskiej znajdowały się kwatera komendanta Obwodu AK na powiat buski - mjr/ppłk "Srogiego" (Wacława Ćmakowskiego) oraz magazyn uzbrojenia i radiostacja.
Północna granica "Zimnych Wód" znajduje się w rejonie tzw. Wału (przez miejscowych zwanego Wołek), skąd wypływa źródełko, obecnie otoczone betonowym kręgiem i cienkim przepustem pod drogą, woda płynie do następnego betonowego kręgu. To jest jedno z ostatnich źródeł znajdujących się na "Zimnych Wodach".
#PonidzeJestPiękne #SzanieckiParkKrajobrazowy #PomnikPrzyrody
KWATERA "SROGIEGO" - tajemnice II wojny światowej
W okresie okupacji hitlerowskiej Łagiewniki były ważnym punktem na mapie ruchu oporu! W domu Stefana Kubickiego mieściła się kwatera komendanta Obwodu AK na powiat buski - mjr/ppłk "Srogiego" (Wacława Ćmakowskiego).
Gospodarstwo było doskonale przygotowane - między budynkami utworzono tunele pod polem ornym! Stąd wysyłano rozkazy dotyczące akcji zbrojnych i odbierano meldunki. To tutaj przyjmowano także materiały ze zrzutów lotniczych!
Na "Zimnych Wodach" znajdowała się nawet strzelnica, gdzie żołnierze AK odbywali ćwiczenia z ostrej amunicji!
#HistoriaPolski #ArmiaKrajowa #BohaterowieWojny
LATA OKUPACJI HITLEROWSKIEJ
Mieszkańcy Łagiewnik doświadczyli trudnych losów podczas II wojny światowej. Wielu z nich trafiło do niewoli niemieckiej lub sowieckiej. W Łagiewnikach działały zarówno oddział AK, jak i oddział Batalionów Chłopskich.
Wieś przechowuje pamięć o swoich bohaterach, jak Jan Kubicki ps. "Kanciarz" - kpr. AK, który został aresztowany przez gestapo i rozstrzelany w 1944 roku.
#PamięćBohaterów #HistoriaLokalna
ZABYTKI - ślady historii
W Łagiewnikach zachowały się dwie piękne figury przydrożne:
- Figura Serca Jezusowego z 1952 roku, ufundowana przez mieszkańców wsi
- Figura Niepokalanego Poczęcia NMP z 1933 roku, kopia figury z kościoła parafialnego w Busku Zdroju
Warto zobaczyć także zabytkowy drewniany dom rodziny Dymków z początku XX wieku!
#ZabytkiSakralne #DziedzictwoKulturowe
WSPÓŁCZESNE ŁAGIEWNIKI
Dziś Łagiewniki to rozwijająca się wieś, której sołtysem jest Pani Dorota Paluch. W ostatnich latach powstało wiele nowych domów, a Busko praktycznie złączyło się z Łagiewnikami poprzez zabudowę ulicy Łagiewnickiej.
Czy planujecie odwiedzić to urokliwe miejsce? Szczególnie polecam spacer po "Zimnych Wodach" - to prawdziwa perełka przyrodnicza!
Materiały zostały opracowane na podstawie książki Leszka Marcińca pt. "Sołectwa Gminy Busko-Zdrój", która stanowi niezwykłe kompendium wiedzy o przeszłości naszych miejscowości.
#ŚwiętokrzyskieRegion #BuskoZdrój #PolskaWieś #WartoOdwiedzić
Galeria zdjęć dostępna na naszym Facebooku https://www.facebook.com/busko.eu