Biniątki to niewielka, ale pełna historii miejscowość w południowo-zachodniej części gminy Busko-Zdrój. Jej dzieje sięgają XV wieku, kiedy funkcjonowały tu folwarki rycerskie, a mieszkańcy płacili dziesięcinę klasztorowi w Busku. W XIX wieku wieś liczyła zaledwie 7 domów i 50 mieszkańców. Obecnie sołectwo liczy 174 osoby, a jej sołtysem jest Pani Mariola Brych.
Pochodzenie nazwy
Dawniej Biniątki nazywano „Bieniątki” lub „Byenyathy” (XV w.), a nazwa ta wywodzi się od staropolskiego imienia „Bień”, co sugeruje rodowe pochodzenie osady. Nazwa wsi Biniątki była niegdyś pisana - “Bieniątki”. W latach 1470-1480 pisano -“Byenyathy". Nazwa ta pochodzi od nazwy osiedla “Bieniądko” (Bieniatko) i wywodzi się od patronimicum (nazwy odojowskiej) - “Bień”.
Nazwa wsi “Biniątki” jest zaliczana do grupy nazw “rodowych i rodzinnych”.
Trakt królewski i linia kolejowa
Od 1950 r. obok wsi biegła linia kolejowa, jest to bocznica od stacji PKP Busko Zdrój do Kombinatu Gipsowego w Gackach.
Od Chrobrza przez Zagość, Biniątki do Starego Wełcza biegła niegdyś droga tzw. “trakt królewski”. Zapewne część oddziałów gen. M. Langiewicza maszerując z Chrobrza do Szańca, przez Wełecz i Grochowiska, przechodziła także przez Biniątki. Wieś Biniątki graniczy z terenami Nadnidziańskiego Parku Krajobrazowego.
Zabytki Biniątek
- Żeliwny krzyż z 1896 roku z tablicą fundacyjną Józefa i Marianny Śledzików
W centrum Biniątek przy zakręcie do wsi Gaik, stoi żeliwny krzyż
z 1896 r. Na krzyżu żeliwna tablica z napisem: “Na Chwałę Panu Bogu-Józef i Marianna Śledzikowie. 1896 r." Krzyż stoi na białym postumencie i schodkowym cokole. - Drewniany dom z XIX wieku, do niedawna kryty strzechą
- Kapliczka – dawniej drewniana, obecnie ceglana
Wykopaliska archeologiczne
W 1962 roku archeolodzy odkryli w Biniątkach grób z okresu neolitu (4500-1700 p.n.e.), należący do kultury amfor kulistych. Znaleziono w nim ceramikę, kamienną obstawę oraz ślady ognia, które sugerują istotną rolę obrzędów pogrzebowych w tej kulturze.
Do 2010 roku sołectwo liczyło 54 domy i 209 mieszkańców. Centrum stanowiły dwa duże stawy oraz budynek sklepu i świetlicy, wybudowany społecznie w latach 80. W 1965 r. wieś została zelektryfikowana. W sołectwie było 8 koni i prawie każdy rolnik posiadł traktor. Rolnicy hodowali krowy mleczne (było ich około 50) oraz trzodę chlewną. Na około 170 ha rolnicy siali zbożna, sadzili ziemniaki oraz prowadziła plantację uprawy fasoli i ogórków. W sezonie obok świetlicy wiejskiej był organizowany punkt skupu ogórków i fasoli. Do 1924 roku w Biniątkach działała szkoła podstawowa (ludowa), ale została przeniesiona do Siesławic, gdyż Biniątki były małą wsią leżąca na granicy gminy i powiatu buskiego. Obecnie dzieci z Biniątek są dowożone do szkoły podstawowej w Siesławicach i gimnazjum w Zbludowicach. Od 1984 roku wieś należy do nowej parafii w Oleszkach.
Mimo że Biniątki to niewielka miejscowość, jej bogata historia i aktywna społeczność sprawiają, że jest wyjątkowym miejscem na mapie regionu.
Materiały zostały opracowane na podstawie dostępnych danych oraz książki Leszka Marcińca pt. "Sołectwa Gminy Busko-Zdrój", która stanowi niezwykłe kompendium wiedzy o przeszłości naszych miejscowości.
#Biniątki #Historia #Neolit #Dziedzictwo #GminaBuskoZdrój #NaszeSołectwa